Ana Sayfa
Talas burada, Ankara belediyeleri nerede?
Mustafa Odabaşı tarafından yazıldı   
Perşembe, 23 Ağustos 2012 00:22
Talas'da 14-15 Temmuz 2012 tarihlerinde düzenlenen THK FunFly Ligi 3. Ayak yarışmasından döndüğümden beri bu yazıyı kaleme almak istiyordum. Talas yarışmasının üzerinden bir aydan fazla zaman geçti, kısmet ancak bugüne imiş. Talas model uçak pistine Ankara Model Uçak Kulübü'nden başka modelci dostlar daha önce birkaç defa gittiler ancak benim ilk gidişim oldu. Talas, Kayseri'nin güneydoğusunda ve Kayseri merkeze sadece 7 km uzaklıkta güzel bir ilçe. 2011 nüfus sayımına göre köyleri ile birlikte nüfusu 107,561. Normalde Kapadokya coğrafyasındaki yerler sayılırken Ürgüp, Göreme, Uçhisar, Ortahisar, Avanos gibi ilçeler sayılır ve Talas'ın adı pek geçmez. Ancak bana göre Talas da kesinlikle Kapadokya ismi ile birlikte anılması gereken yerlerden biri. Talas'da yakın zamanlarda keşfedilen ve oradayken gezme fırsatı bulduğumuz yeraltı şehri bunun güzel bir kanıtı. Zaten Erciyes'e bu kadar yakın bir yerleşim yerinin, tüfün yarattığı güzelliklerden mahrum kalması düşünülemezdi. Birbirinden güzel eski Rum evleri tam olarak Kapadokya ile birlikte anılan mimari tarzını yansıtıyor.

Talas bu doğal güzelliklerinin yanı sıra havacılık açısından da çok şanslı bir ilçe. Ali Dağı'nın eteğindeki ilçe, coğrafi yapının sunduğu avantajları, havacılığa gereken önemi veren belediye başkanı Rifat Yıldırım'ın desteği ile birleştirmiş. Sonuç olarak da Talas'da yamaç paraşütü, yelkenkanat ve R/C modelcilik yoğunluklu bir havacılık cenneti yaratılmış. Belediye başkanı Rifat Yıldırım'ın sahip olduğu vizyonun bizim ilgi alanımıza giren R/C modelcilik ile ilgili yansıması ise Talas Model Uçak Pisti olarak vücut bulmuş. 200 metre uzunluğa sahip olduğunu sandığım asfalt pistin kullanımı ile ilgili yetki ve sorumluluklar, tam olması gerektiği gibi belediye ile birlikte Talas Havacılık Kulübü'nün elinde. Pistteki herşey çok iyi düşünülmüş, planlanmış ve uygulanmış. Pistin genişçe ve korunaklı bir seyirci tribünü, büyükçe bir kafeteryası ve mutfağı, kulübün idari faaliyetleri için ayrılan bir odası, biri kapalı, diğeri yarı açık iki adet büyükçe atölyesi bulunuyor. Her yer tertemiz, pırıl pırıl. Model uçak yarışmaları gibi etkinliklerde, kulüp üyelerinin yanı sıra belediye çalışanları da yapılan organizasyona destek veriyor. Bu şekilde 14-15 Temmuz'da olduğu gibi organizasyon tıkır tıkır, sorunsuzca işliyor.

Başkentli bir modelci olarak Talas model uçak pistini görünce açıkçası kıskançlıkla karışık bir hayranlık duygusu yaşadığımı söylemeliyim. Böyle hisseden sadece ben de değilim, Talas'da iken AMUK'dan arkadaşlarımla yaptığımız sohbetlerde herkesin benimle aynı duyguları yaşadığı anlaşılıyordu. Bütün Ankara'lı modelcilerin kafasında aynı düşünce vardı;

Ankara Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti, Türk Hava Kurumu'nun merkezi de Ankara'da. Biz başkent Ankara'da tozun toprağın içerisinde uçuyor, bu tür organizasyonlar yapmayı ise aklımızın kıyısından bile geçiremiyoruz. İşte Talas burada, Ankara belediyeleri nerede?

Ankara Model Uçak Kulübü ve Fasit Daire

R/C hava modelciliğinin belirli bir seviyeye geldiği bütün ülkelerde, model uçak kulüpleri pistleri ile var olur, ayakta dururlar. Açıkça söylemek gerekir ki gelişmiş ülkelerde model uçak kulübü eşittir pisttir. Model uçak pisti, bir model uçak kulübünün yaşayabilmesi, gelişebilmesi için gereken üyeleri kulübe getiren, modelcileri bir kulübe üye yaptıran şeydir. Türkiye'de model uçak pisti olmayan bir kulüp ise, Ankara Model Uçak Kulübü'nün bugün içerisinde bulunduğu kısırdöngüye mahkum kalır. Bu kısırdöngü şudur;

Pist için para, para için üye, üye için pist gereklidir.

Gördüğünüz gibi bu bir fasit daire ve Türkiye şartlarında Ankara Model Uçak Kulübü gibi köklü bir kulübün dahi bu fasit daireden kendi imkanları ile çıkması mümkün değil. Öte yandan Talas örneği bize gösteriyor ki, öyle büyükşehir belediyesi falan olmasına gerek yok, vizyon sahibi bir ilçe belediyesi bu kısırdöngüyü kolaylıkla kırabiliyor. Bir model uçak pisti belki bir çocuk parkından daha masraflı bir sosyal tesistir, ancak tesisin inşasından sonra yetki ve sorumlulukların paylaşılacağı model uçak kulübü, artık rahatlıkla alacağı üyeler ve toplayacağı aidatlar ile bu sosyal tesisi bir daha belediyeye hiçbir yük getirmeyecek şekilde çalıştırabilir. Bu nedenle de bir model uçak pisti, belediye için orta ve uzun vadede küçük bir çocuk parkından dahi daha düşük maliyetli olacaktır. Kulüpler de bu sayede gelişerek, belediyelerin desteği ile yapılacak pistlerde kısa zaman içerisinde yurt dışı yarışmalara sporcu yetiştiren kurumlar haline dönüşebilir.

Ankara'daki Mevcut Durum

Ankara uçak modelcileri açısından, bir yandan İstanbul'un aksine insan ve binalardan uzak şehir dışı bölgelere erişimin kolay ve hızlı olması nedeniyle şanslı, bir yandan da model uçak pistlerinin yetersizliği bakımından çok şanssız bir şehir.

Türk Hava Kurumu, 2008 yılında artan model uçak pisti talebine cevap olarak Etimesgut'daki Türk Kuşu tesislerinin pistini, yanlış hatırlamıyorsam sadece Pazar günlerine özel olarak modelcilere açmıştı. Bana sorarsanız bu yanlış bir karardı, çünkü o pistten gerçek uçaklar da iniş ve kalkış yapıyordu ve pistin çevresi de park halinde gerçek uçaklar ile doluydu. Özetle bu pistte model uçak uçuşları yapılması bence ciddi sakıncaları olan bir işti. Pazar günleri de uçuşun ne zaman başlayıp, ne zaman sona edeceği hiç belli olmuyordu. Bu piste uçuş için sadece birkaç defa gittim ve her defasında piste varışımdan kısa bir süre sonra model uçak uçuşlarının sonlandırılması gerektiği anons edildi. Yine yanılmıyorsam 2010 yılında THK bu pistteki model uçak uçuşlarına verdiği izni iptal etti ve Etimesgut pistinde uçan modelciler de açıkta kaldı.

2011 sonlarına doğru THK ve Keçiören Belediyesi işbirliği ile Bağlum stadyumu yanında bir model uçak pisti hizmete açıldı. Bu pist de ne yazık ki yanlış planlamadan dolayı beklenen ilgiyi görmedi. Model uçak pistleri yapılırken bölgedeki hakim rüzgarlar, güneşin özellikle öğleden sonra piste göre konumu ve pist çevresinin çok iyi değerlendirilmesi gerekiyor. Açıkçası ben bu pist bana çok uzak olduğu için burada hiç uçuş yapmadım, ancak yapanların hepsinden pistin keyifli ve güvenli bir uçuş için elverişli olmadığı, uçak kırımına çok müsait olduğu gibi eleştiriler duydum. Şehrin bu bölümüne yakın modelciler burayı kullanıyorlar, pistin anlatılan dezavantajları olmasa idi daha fazla modelci çekeceği kesindi.

Bağlum pisti dışında Ankara'nın tek asfalt pisti Haymana Yolu üzerinde yer alan asfalt pist. Burası 1990'da Ankara Model Uçak Kulübü tarafından yaptırılmış ancak 10 yıllık kira sözleşmesi sonunda arsa sahibi fahiş bir kira artışı isteyince kiralamaktan vazgeçilmiş. Şu anda yüksek kira bedelini göze alabilen küçük bir grup modelci tarafından kiralanmış durumda ve özel olarak faaliyet gösteriyor.

Çok az sayıda modelcinin ilgi gösterdiği Bağlum pisti ve Haymana Özel Pist dışında asfalt pisti olmayan Ankara'da, modelcilerin büyük çoğunluğu şehrin kıyı köşesinde bulabildikleri boş alanlarda uçuş yapıyor. Bunlardan biri İmrahor vadisi içerisindeki kurban kesim alanı, bir diğeri Temelli'de şimdilik boş olan bir yol, en popüler olanı ise bu web sitesine de adını veren Haymana Yolu 11. Km'deki toprak Free Pist. Bu pistin zemini toprak olduğu için kış aylarında burada uçuş yapmak çoğunlukla mümkün olmuyor.

Ankara'da uçak modelcilerinin sayısının her sene katlanarak arttığına hepimiz yaşayarak şahit oluyoruz. Tozun, toprağın içerisinde yaptığımız uçuşları, en basit etkinlikleri bile düzenleyememeyi, kulüplerin atıl kalmasını, vesaire, hepsini bir kenara bırakarak yazıyorum; Uçak modelcilerinin sayısındaki bu artış, ne yazık ki mevcut uçuş alanlarında tehlikeli boyutlara varan yığılmalara ve kaosa doğru bir yol çiziyor.

Bunu da şunun için söylüyorum; Uçak modelciliği ve güvenlik ile ilgili bu web sitesinde koca bir bölüm ayrılmış durumda. Bu güvenlik kuralları evrensel kurallar, bütün dünyada model uçak uçuşlarının güvenli bir şekilde yapılması için aynı kurallar uygulanıyor. Oysa;

Tanımı ister zeka, isteri eğitim, ister disiplin eksikliği, ister hepsinin bileşkesi olarak yapın, Ankara'da her türlü yazılana, çizilene, sözlü uyarıya rağmen uçuşlarını başkalarını tehlikeye atacak biçimde yapan, azımsanmayacak sayıda modelci var. Modelci sayısındaki artış ile birlikte bu profile uyan pilotların sayısı da orantılı olarak artıyor. Durum artık vahim hale geldi diyebilirim, basit bir örnekle açıklamaya çalışayım;

Geçtiğimiz hafta sonu Free Pist'te AMUK'dan Mete Önal ile, pist yerine apron olarak kullandığımız bölümden iniş ve kalkışlar yapan ve bu alan üzerinde uçan bir arkadaşı, (kendisini rencide etmemek için ismini vermeden yazacağım) nazikçe uyardık;

Arkadaş "tamam, anladım" anlamında başını salladı ve sonraki uçuşlarının hepsini aynı şekilde yapmaya devam etti. Mete Önal ile birbirimize baka kaldık çünkü sanki bir duvara konuşmuştuk ve değişen hiçbir şey olmamıştı.

Oysa birisi size güvenlik ile ilgili bir uyarıda bulunduğu zaman aslında sizinle ilgili değil, daha çok kendisi ile ilgili birşey söylüyor. Ben, atıyorum, rüzgarı arkasına alarak kalkan bir modelciye "rüzgarı karşına alırsan kalkış için gereken hava süratine daha çabuk ulaşırsın" dediğimde, beni dikkate almaz ise kendi bileceği iştir, çünkü bunun zararı kendisinedir. Oysa "uçağını lütfen tepemde uçurma" dediğim zaman kendimi korumaya çalışıyorum, onu korumak kollamak gibi bir derdim yok. Dolayısı ile bir insanın beni tehlikeye atmaya devam etmeyi kendisine hak olarak görmesini anlamak mümkün olmuyor.

Bu makul bir insanın davranış biçimi değil ve biz bu davranış biçimine çok sık rastlıyoruz. Sık rastlamamızın altında ise uyarıyı dikkate almayan modelcinin makul ve mantıklı bir insan olmayışına ek olarak yaptırımsızlık yatıyor. Free Pist, yetkilisi, sorumlusu, düzenleyicisi olmayan bir uçuş alanı olduğu için, en kafayı tırlatmışı gelip herkesin hayatını her gün tehlikeye atsa bile yapabileceğiniz hiçbir şey olmuyor.

Oysa bir model uçak kulübünün yetki ve sorumluluğundaki bir pistte, kulübe üye olarak burada uçuş yapmak yapmak isteyen pilottan, öncelikle pistin güvenlik kurallarına uyacağını taahhüt etmesi istenir. Israrla başkalarını tehlikeye atarak uçan modelcilere, kulüpten ve dolayısı ile pistten atılmaya varan yaptırımlar uygulama şansı olur. Ankara'daki model uçak uçuşlarında güvenliğin sağlanabilmesi için sorumluları ve yetkilileri olan pistler yapılması artık zorunlu hale gelmiştir. Modelci sayısındaki bu artış ile gelecekte mevcut uçuş alanları çok daha tehlikeli yerlere dönüşecektir.

İhtiyaç Analizi

Biliyorsunuz bu türden altyapı ve tesis planlamaları bugüne değil, her zaman geleceğe dair ve uzun vadeli yapılır. Biz yine de bugünkü ihtiyaçtan yola çıkalım ve fazla uzun vadeli düşünmeyelim, çünkü bu bile hayal gibi olacak. Ankara'nın sanıyorum 25 ilçesi var ve bunlardan 18'i merkez ilçeler. Şu an için, Ankara'da şehrin bir miktar dışında ve şehrin her bölgesinden modelcilere yakın bir pist olacak şekilde dört ayrı noktasına yapılacak toplam dört yeni piste ihtiyaç olduğunu söyleyebiliriz. Ancak bu pistler yapılırken planlamanın çok iyi yapılması gerekiyor, Bağlum pisti örneğinden biliyoruz ki üzerinde yeterince düşünülmemiş pistler hayal kırıklığı yaratmaktan başka bir işe yaramıyor.

Yapılacak pistlerdeki yetki ve sorumluluk paylaşımı ile ilgili de, en güzel uygulama örneği yine Talas. Yapılacak pistlerde yetki ve sorumluluklar Türk Hava Kurumu, Ankara Model Uçak Kulübü gibi radyo kontrollü modelcilik konusunda uzmanlaşmış kurumlar ile paylaşıldığı taktirde, ortaya güvenli bir ortamda etkinlikler üreten, daha fazla gence ulaşarak havacılık sevgisini aşılayan ve sporcu yetiştiren kurumlar çıkacaktır.

O zaman tekrar soralım;

Talas burada, Ankara belediyeleri nerede?